Çölyak Hastalığı Nedir?
Çölyak Hastalığı ince bağırsağın GLUTEN adlı proteine karşı ömür boyu süren ve kronikleşen alerjisi, hassasiyetidir. Buğday, arpa, çavdar ve yulaf gibi tahıllar Gluten içerir.
Alınan gıda, ince bağırsakta bileşenlerine ayrıştırılıp bağırsak mukozası üzerinden kana karışır. Vücudumuzun yeterince vitamin alabilmesi, ince bağırsakta çok sayıda bulunan ve VİLLUS çıkıntıları olarak adlandırılan kıvrımlar tarafından sağlanır. Çölyak Hastaları glutenli yiyecekler tükettiklerinde bağırsak mukozasında alerji nedeniyle villus çıkıntıları ve kıvrımları tahrip olarak azalır ve küçülürler. Böylece bağırsak yüzölçümü gittikçe azalır ve alınan gıdalar emilemez hale gelir. Sonuçta beslenme yetersizliği, arkasından da hastalık belirtileri ortaya çıkar.
Çölyak Hastalığının Belirtileri
-Karın bölgesinde öne doğru şişkinlik
-Yaşa göre kilo azlığı
-Kas zayıflığı
-Kansızlık
-Dışkıda anormallik, büyük tuvalet ihtiyacı artması
-Kusma
-Bezginlik
-Büyüme geriliği
-Ağız içinde oluşan aftlar
-İştahsızlık, gaz şikayetleri
-Eklem ve kemik ağrıları
-Sinirlilik
-Ciltte kaşıntılı döküntüler
Çölyak Hastalığının Tedavi Şekli
Çölyak hastalığının tek tedavi şekli GLUTENSİZ sıkı bir diyettir. Diyetin sıkı bir şekilde uygulanması ile düzleşen ince bağırsak yüzeyi normal şeklini ve işlevini tekrar kazanmaktadır. Çok az miktarda alınan gluten bağırsaklardaki tahribatın tekrarlanmasına nedene olur.
Glutensiz diyetin uygulanma sürecinde Çölyak hastasının genellikle bir şikayeti olmaz. Beslenme tarzının değiştirilmesinin ardından genelde kısa bir süre içerisinde şikayetler belirgin şekilde azalır. Şikayetlerin tamamen kaybolma süresi ince bağırsaktaki tahribat derecesi, hastanın yaşı ve diğer faktörlere göre değişkenlik gösterebilir.
Gluten içeren gıdalardan kaynaklanan, hissedilebilir şikayetler çoğunlukla uzun süreler sonrası hatta bazen yıllar sonra kendini gösterir. diyetin bozulması ya da terk edilmesi tedavisi çok daha zor olan ağır hastalıklara neden olabilir.
Diyetin uygulanmasında yapılan ihlal ya da ihmallere rağmen hasta tarafından hissedilebilir şikayetlerin oluşmaması, asla glutensiz diyetten vazgeçilmesi anlamına gelmez.
Çölyak ve Çocuk
Çölyaklı ama yaşıtları gibi sağlıklı bir çocuk. Okula gidiyor, yürüyor, koşuyor, yüzüyor… Fakat arkadaşlarından farklı bir yanı var. O ekmek, simit, çörek, poğaça, kek, hamburger, pide gibi GLUTEN içeren gıdaları yiyemiyor.
Yediğimiz her yiyecek yemek borusundan mideye, mideden ince bağırsağa, oradan da kalın bağırsağa gider. Midede hazmedildikten sonra ince bağırsakta gerekli olan bütün besin öğeleri kana karışır.
Gerekli olan besin maddeleri ince bağırsaktaki villus çıkıntıları sayesinde emilir. Bu villuslar olmadan vücut hiçbir besin maddesini ememez. gluten içeren gıdaları tüketirsek bu villuslar tahrip olur ve yediğimiz hiç bir besin kanımıza karışamaz, büyümemiz yavaşlar, tüm hastalıklara karşı güçsüzleşiriz.
Glutensiz yiyeceklerin glutenli yiyeceklere bulaşmamış olması gereklidir. bir çay kaşığının 1/8 i kadar un, buğday ya da bulgur çölyaklıları tekrar hasta edebilir.
Gıdaların gutensiz olması Çölyak hastaları için hayati önem taşımaktadır. Bu konuda yaşam boyu dikkatli olmalı, gıda ambalajlarını iyi okumalı, glutensiz işareti ve “Gluten İçermez” yazısını aramalılar.
Okul ve Ev Dışında…
Her çölyaklı çocuk yaşıtları gibi normal yaşantısına devam edebilir; okula gider, arkadaşlarıyla oyun oynar… Okuldaki beslenmesinde kantinlerde satılan simit, poğaça gibi unlu ürünleri yiyemez. Ailesinin onun için glutensiz unlar kullanarak yapacakları kek, poğaça, kurabiye gibi ürünleri yemelidir.
Ev dışında yemek yerken, örneğin bir lokantada çocuğunuzun çölyaklı olduğunu ahçıya söylemeniz ve hangi yemeklerin hazırlanışında glutenli ürün, un kullanılmadığını öğrenmeniz gerekir. Garson ve komiler bu konuda yeterli bilgiyi veremeyebilirler.
Böylece ahçı ve garsonları da bilgilendirmiş ve çölyak hastalığının tanınmasına katkıda bulunmuş olursunuz.
colyak.org.tr
Bir cevap yazın